Van Gogh de musicus

Dat had hij wel willen zijn: musicus. Maar de briljante schilder was nou eenmaal, tja, schilder. Niet iedereen associeert Vincent van Gogh dan ook met muziek. Opmerkelijk, want in de briefwisselingen met zijn broer Theo gaat het er regelmatig over. Hij noemde zijn serie Zonnebloemen een “symfonie in blauw en geel” en Irissen in een vaas was “harmonisch en zacht”. 

Hij drukte zich keer op keer uit in muzikale termen en had daar zelfs een naam: “l’orchestration des couleurs”.

Talloze mensen hebben de brieven van Van Gogh gelezen, maar volgens Natascha ter Veldhorst lazen mensen er gauw overheen. Ze schreef het boek Van Gogh en Muziek en verzamelde daar talloze passages uit die brieven voor. 

Muziek als onbelangrijk detail in het leven van beeldend kunstenaar. Onbelangrijk was het echter allerminst.  Zo zegt hij in 1888 tegen zijn broer: ”In een schilderij zou ik iets troostends willen zeggen zoals muziek”. De Van Gogh jongens waren van jongs af aan opgevoed met het idee dat muziek een kunstvorm is die mensen troost kan bieden. Dat wordt precies zijn eigen doel in de kunst. Hij wil de mensheid troost bieden met zijn schilderijen en tekeningen.”

Van Gogh wilde sowieso dat zijn werk meer was dan alleen visueel. “De suggestie wekken dat je een schilderij kan horen of ruiken, daar was Vincent van overtuigd”, aldus Natascha. Hetzelfde gold voor het muzikaal ideaal. Over La Berceuse oordeelde hij zelf: “wellicht schuilt er een poging tot een melodietje in de kleuren van hier.” 

Dat Theo over De Aardappeleters ooit zei dat hij “de klompen der aanzitters kont hooren rammelen”, zou Vincent plezier hebben gedaan.