Een tuttifrutti van Bach
Wat krijg je als je Bach als een soort serpentine en confetti in de lucht gooit en het vrolijk over een stel musici laat dwarrelen? Jawel: AIR BACH! Componist/trompettist Diederik Rijpstra laat je volgende week met een gevarieerde feestdoos aan musici alle hoeken van de jarige Bach zien. Maandag in Nijmegen, dinsdag in Amsterdam.
Muzikanten uit alle windstreken van het spectrum verzamelden zich voor deze bijzondere gelegenheid rond arrangeur Diederik Rijpstra om tot een ‘tuttifrutti’ aan Bachinspiraties te komen: Janne Schra komt zingen, Tineke Steenbrink bespeelt het klavecimbel, pianiste Helena Basilova speelt een écht stukje Bach, een Syrische zangeres mengt zich met Syrische muziek, enzovoorts.
Gaan we daar nog wel Bach in terug horen? “Helena speelt letterlijk een stuk van Bach, 3 delen uit de eerste Franse suite.” Voor de rest zit Bach onlosmakelijk in eigen stukken verweven: “Samen met Janne en Tineke heb ik onderzocht wat Bach voor ons betekent en in welke muziek hij al zit of waar die muziek in zou kunnen.” Dat resulteert in het volgende:
“Tineke is grootgebracht met Bach. Als barokklavecinist zit Bach in haar DNA. Die Kunst der Fuge is voor haar een soort absolute stilte. Ze volgt steeds een afzonderlijke stem in de fuga, waarna ze weer naar een andere stem binnen het stuk floept.” Dit heeft Diederik in een stuk proberen te vatten: “Aan het einde van het stuk vertolken de strijkers steeds één andere stem in de fuga van Bach. En in het begin van het stuk zitten citaten van de fuga verwerkt in een deel waarin veel letterlijke stilte aanwezig is.”
Janne Schra gaat iets van zichzelf zingen waarin steeds ergens in het stuk Erbarme dich is verwerkt. In de strijkers, haar stem of het nummer. Is dat hoorbaar? “Als het goed is wel”, meent componist Diederik. In een compositie van hemzelf ‘Cotmarangonuru’ heeft hij het eerste preludium verwerkt. Al met al een soort Bach remix dus? Waarop Diederik het geluid van een scratchende plaat nadoet.
Trompettist Diederik komt eigenlijk uit de jazzwereld. Toch heeft Bach wel een speciaal plekje: “Gisteren speelde ik met Tineke ‘Air’ van Bach. Dat is gewoon zijn hit. Het is zó mooi! Ik ben geen Bachkenner maar ik weet dat er veel wiskunde en regels achter zijn muziek zit. Het mooie is dat je die regels totaal niet hoort. Het lijkt alsof het uit het diepste van zijn ziel komt.”
In jazz wordt Diederik meer geraakt door het ritme en de swing; “Dan sta ik gewoon heel hard te dansen in de keuken.” Met klassiek is dat misschien wat lastiger? “Ja!” Gaat Air Bach desalniettemin dansbaar worden? “Misschien met de Happy Bachdagtune, daar zit wel wat swing in. Wie weet!”
Wat wordt écht vet? “In Nijmegen doet het Bachkoor mee. Als dat koor uit volle borst gaat zingen en dat lukt goed, ben ik heel gelukkig!”
Een prachtig programma voor wie durft te experimenteren met Bach. Maandag 20 maart om 20:30 uur in De Vereeniging in Nijmegen en 21 maart om 20:00 uur in de Tolhuistuin in Amsterdam.