Gemiste Sterren – Samuel Coleridge-Taylor

In de zesdelige podcastserie ‘Gemiste Sterren’ gaan presentator Floris Kortie en Orville Breeveld op zoek naar onterecht vergeten zwarte componisten binnen de klassieke muziek. Waarom heeft men nauwelijks van hen gehoord? Zouden zij niet een plek verdienen tussen de bekende namen als Mahler en Stravinsky op het balkon van Het Concertgebouw? In elke aflevering staat één componist centraal, in de sociaal-historische context van zijn tijd. Welke muziek is vergeten, en waarom? Wat is er zo goed aan die muziek en welke verhalen hangen er omheen? Elke week kun je luisteren naar een nieuwe aflevering via nporadio4.nl of in je favoriete podcast-app!

Online vertellen we je graag alvast wat meer over de componisten met deze week de componist uit aflevering 3: Samuel Coleridge-Taylor

Samuel Coleridge-Taylor (1875 – 1912)

‘The Song Of Hiawatha’, ‘African Suite’, ‘African Romances’, ‘Moorish Dance’, ‘Ethiopia Saluting The Colours’, ‘The Gitanos’, ‘Twenty Four Negro Melodies’. Titels van werken die wat zeggen over het bijzondere denken van een componist die slechts 37 jaar oud mocht worden: Samuel Coleridge-Taylor. Het fijne van deze componist, is dat zijn kinderen relatief recentelijk aardig wat over de man zijn leven konden vertellen. Zoals zijn dochter Avril, tevens pianist, dirigent en componiste die in 1998 overleed. Het lijkt in die verhalen haast alsof Samuel Coleridge Taylor, die niet opgroeide met zijn Afro-Amerikaanse vader, zijn leven opdroeg aan de zoektocht naar de Afrikaanse kant van zijn identiteit. Zijn muziek, ongetwijfeld onderdeel van de klassieke school, was een vehikel om die zoektocht te maken. 

Mocht Samuel Coleridge-Taylor zestig jaar later zijn puberteit genieten zou hij wellicht eenzelfde impact maken als bijvoorbeeld James Brown of Curtis Mayfield. Ook Afro-toonkunstenaars die met hun teksten en muziek mensen van Afro-origine een gevoel van waardigheid gaven in een maatschappij waar zij een enorme emancipatieslag moesten maken. Wat bij Samuel Colerige-Taylor vrij bijzonder is, is dat hij in zijn gloriedagen een beroemdheid werd onder Afro-Amerikanen. Zij nodigden hem tot driemaal toe uit voor tournee’s waar hij een muzikaal symbool werd voor Pan Afrikanisme en excellentie. In de Verenigde Staten zijn vooral in zwarte wijken legio scholen en sociëteiten naar hem vernoemd en tientallen standbeelden te vinden. 
Tegelijkertijd liet Coleridge-Taylor zich inspireren door de Afrikaanse erfenis in Amerikaanse muziek. Niet zozeer alleen de Negro Spirituals, maar ook de diverse dansmuziekstijlen die in de zwarte wijken van Amerika populair waren. Zijn vader kwam in de jaren 60 van de 19e eeuw vanuit Sierra Leone naar Groot-Brittannië. Hier studeerde hij geneeskunde en werd na een door racisme getergde schoolloopbaan uiteindelijk arts. Volgens vertrok hij naar Afrika (Gambia) omdat hij in Engeland weliswaar wel mocht studeren, maar zijn ambt als arts niet mocht uitvoeren vanwege zijn huidskleur. Naar verluidt wist hij niet dat hij een kind had verwekt in Engeland en wellicht had hij tot zijn dood nooit van de naam Samuel Coleridge-Taylor gehoord. Zijn zoon was echter, ook mede door zijn sociale positie in Engeland als kleurling, geïnspireerd door zijn vaderlijke wortels, maar ook door de culturen van gemarginaliseerde groepen, bijvoorbeeld de native Americans. Het kan geen toevalligheid zijn dat het werk dat zijn doorbraak bezorgde de drie cantata’s ‘The Song Of Hiawata’ betrof. 
 
Lessen
 
Samuel Coleridge-Taylor, die met zijn moeder in de Londonse wijk Croydon opgroeide, kreeg als jonge jongen een viool van zijn opa, die hoefsmid was en zelf viool speelde. Zijn opa, waarmee hij, zijn stiefoma, diverse ooms, tantes en zijn moeder een bescheiden huis deelde, genoot van het talent van zijn kleinzoon en besloot vioollessen voor hem te bekostigen. Zij woonden in Croydon in een wat armoedige wijk, naast een spoorlijn en vlakbij een slachthuis. In het toch wel drukke huis kreeg kleine Samuel (die zij overigens Coleridge noemden) alle ruimte om aan zijn kunsten te werken. Hij was een ijverige leerling en op zijn vijftien, door inspanningen van zijn extended family, werd hij in 1890 aangenomen op the Royal College of Music. Dat aannameproces had nog aardig wat voeten in de aarde. Naar verluidt heeft zijn vader hemel en aarde bewogen om zijn zoon op dat gerenommeerd instituut te krijgen. De audities liepen vlekkeloos en de docenten bleken ook vol lof over zijn spel. Ze hadden alleen bezwaren omdat het aannemen van een jongen van kleur ‘schadelijk zou zijn voor het imago van de RCM’. Na twee jaar viool te hebben gestudeerd won Coleridge-Taylor een studiebeurs en switchte van viool naar hoofdvak compositie. In 1897 stuurde hij cum laude af. 

Dichters

Samuel Coleridge-Taylor was geïnspireerd door diverse dichters. Zo liet hij zich inspireren door ‘The Song Of Hiawatha’ van de Amerikaanse dichter Henry Wadsworth Longfellow. Andere componisten als Elgar en Dvorak zijn tevens geinspireerd door deze dichter, alleen betekende deze inspiratie voor Samuel Coleridge-Taylor zijn doorbraak. 

Coleridge-Taylor ontmoette in London tevens de Amerikaanse auteur en dichter Paul Lawrence Dunbar. Dunbar was een beroemd Afro Amerikaans dichter wiens bundels in de VS en Europa destijds enthousiast ontvangen werden. Coleridge-Taylor organiseerde een recital waar ze hun werken combineerden. Dit waren o.a. de ‘African Romances’ en beroemde gedichten van Dunbar zoals ‘How Shall I Woo Thee’. Deze recitals waren drukbezocht en voor Britse begrippen revolutionair. Toen Dunbar terug was in de VS schreef hij in een artikel in de Independent over zijn ervaringen in Engeland en prees de kwaliteiten van Coleridge-Taylor en vooral het feit dat zij in Engeland een etnisch gemixt publiek trokken. Dunbar riep de Afro Amerikanen in het stuk op om vooral Engeland te bezoeken om deze multi-etnische dynamiek te ervaren. Samuel Coleridge-Taylor schreef nog een aantal werken op de gedichten van Dunbar waaronder de opera ‘Dream Lovers’. 
 
Sullivan en Elgar
 
In 1898 premierde Coleridge-Taylor zijn cantata op de Royal College Of Music. Het eerste deel ‘Hiawatha’s Wedding Feast’ zou zijn beroemdste werk worden. Hij schreef dit stuk op 22 jarige leeftijd. Bij deze premiere waren een groot aantal prominenten aanwezig waaronder de componist Sir Arthur Sullivan en een aantal journalisten. Arthur Sullivan schreef vol lof over deze ervaring:
 “Dined at home and went to Roy. Coll. Music Concert to hear Coleridge-Taylor’s Hiawatha. Much impressed by the lad’s genius. He is a composer, not a music-maker. The music is fresh and original — he has melody and harmony in abundance, and his scoring is brilliant and full of colour — at times luscious, rich and sensual. The work was very well done.”
 
Ook Edward Elgar, destijds Engelands meest gevierde componist, was zo onder de indruk van het talent van Coleridge-Taylor dat hij het Three Choirs Festival adviseerde om werken van Samuel Coleridge-Taylor te programmeren. ‘“Far and away the cleverest fellow going amongst the younger men.” zei Elgar over Coleridge-Taylor. In 1900 werd Coleridge-Taylors Hiawatha voor het eerst in de Verenigde Staten opgevoerd. Zijn werken werden zodanig populair dat hij in 1904 in het Witte Huis werd uitgenodigd door President Theodore Roosevelt.

Geldproblemen 
 
Het victoriaans tijdperk, de periode van het bewind van Koningin Victoria, wordt door veel mensen gezien als een tijd van voorspoed voor de mensen in het Verenigd Koninkrijk. Echter gold die rijkdom echter voor een klein vermogend deel van de Britten. Zo ook niet voor Coleridge-Taylor. Het eerste deel van zijn Hiawatha cantata was weliswaar met honderdduizenden internationaal verkocht, maar onbekwaam in auteursrecht als hij op jonge leeftijd was, had hij de rechten van het werk aan de uitgever verkocht voor een schamel bedrag. Hij had nog geen idee hoe succesvol het werk zou gaan worden en had enorm spijt achteraf. Dit heeft er wel voor gezorgd dat hij voortaan de rechten in handen hield. Maar een groter succes dan de Hiawatha cantatas bleef uit. 

De Verenigde Staten
 
Dankzij zijn succes met de Song of Hiawatha en de samenwerkingen met Paul Dunbar genoot Colerige-Taylor een ongekende populariteit in de Verenigde Staten. Hij werd tot driemaal uitgenodigd voor tournees en haalde zijn hart op betreft de Afro Amerikaanse muziek en cultuur die hij daar tot zich nam. Hij overwoog ook lange tijd om naar de VS te verhuizen. 
In de VS sloot hij zich aan bij de Pan Afrikaanse beweging. Deze beweging investeerde middels allerlei publicaties en evenementen in het verenigen van mensen van Afrikaanse origine, ongeacht waar zij woonachtig waren. Zo werd hij bevriend met kopstukken als WEB Dubois. Omdat Coleridge-Taylor als componist dusdanig populair was, was zijn lidmaatschap voor deze beweging van hoge waarde. Tevens schreef Samuel Coleridge-Taylor voor Amerikaanse gerenommeerde musici in de klassieke muziek. Zo schreef hij speciaal voor stervioliste Maud Powell zijn ‘Violin Concerto in G Minor’. In de Verenigde Staten zijn zoals eerder gezegd straten en scholen naar hem vernoemd. Ook worden zijn stukken in veel kerken gespeeld en gezongen. 

Legacy
 
Samuel Coleridge-Taylor is de laatste tien jaar weer wat meer onder de aandacht onder orkesten en gezelschappen. In de Verenigde Staten en Europa is men überhaupt steeds meer bezig met het diversifiëren van o.a. de klassieke muziek en geschiedenis. Samuel Coleridge-Taylor wijde zijn leven aan de muziek, maar omdat (net als veel tijdgenoten) zijn politieke stem beperkt was bracht zijn muziek toch een significant deel van de Afro Amerikanen en Afro Britten in beweging. Bovenal wordt zijn muziek en levensverhaal steeds meer bewonderd. Dat komt onder andere door mensen als Chi Chi Nwanoku, die met haar Chineke! Orkest (het meest beroemde multiculturele symfonieorkest) regelmatig Coleridge-Taylors werken speelt.

Het is nu aan ons muziekliefhebbers om het bijzondere oeuvre van deze gigant met een groot publiek te delen. Samuel Coleridge-Taylor liet zich voeden door groepen en mensen wiens stem ongehoord zijn en anno 2021 is er nog steeds aardig wat werk aan de winkel. Coleridge-Taylors output van die voeding was artistiek uitmuntend en vooruitstrevend. Hij verbond geschiedenissen, oren en harten en had waarschijnlijk op zijn 37ste toen hij stierf nog geen idee wat voor impact dat zou gaan hebben.
“What Brahms has done for the Hungarian folk music, Dvořák for the Bohemian, and Grieg for the Norwegian, I have tried to do for these Negro Melodies.” – Samuel Coleridge-Taylor

De aflevering over Samuel Coleridge-Taylor is vanaf 20 mei te beluisteren! Luister ook naar onze ‘Gemiste Sterren’ playlist met muziek uit de podcast: