Hemels requiem voor Bosch
Den Bosch was vorige week het episch centrum van de hedendaagse muziek. Tijdens November Music geniet je er een week lang van uiteenlopende optredens op fijne locaties. Vrijdag trapte het festival af met het Bosch Requiem. Onze redacteur Jesse struinde er rond. Geen idee wat hem te wachten stond.
De eerste noot van het festival klinkt deze avond in de gotische Sint-Janskathedraal. Het Concertgebouw Orkest voert samen met het Groot Omroepkoor het Bosch Requiem uit, dat de Duitse Detlev Glanert speciaal voor deze gelegenheid componeerde. Met de tevens Duitse dirigent Markus Stenz is het een klein Duits feestje.
Voorproefje voor #boschrequiem #novembermusic #Sint-Jan #Jheronimus #geluidaan
Een video die is geplaatst door 24classics (@24classics) op 4 Nov 2016 om 10:36 PDT
Voorafgaand aan het concert lokt klokgebeier mij door de eeuwenoude straten in het Bossche centrum naar de kathedraal. Vanuit het puntje van de Sint-Jan brengt stadsbeiaardier Joost van Balkom ‘Souling’ ten gehore. Een stuk dat Anthony Fiumara speciaal voor het manifest ‘Jheronimus Bosch 500’ componeerde, zo lees ik later. In een donker Den Bosch heb ik het gevoel mij in de duivelse belevingswereld van Jheronimus Bosch te begeven. Alsof ik beroemde kunstenaar Bosch, die zijn 500e verjaardag viert in zijn geboortestad, hier zo tegen het lijf zou kunnen lopen.
Ik volg mijn oren en struin van de Markt naar de Parade, waar de Sint-Jan boven alles uit torent. Vol in de spotlights. Daarbinnen zitten de muzikanten en het koor al klaar om te beginnen. Maar niet voordat Frans Timmermans zijn essay heeft voorgelezen. Over het temmen van onze demonen ofzo: van Jheronumus Bosch tot Game of Thrones. Leuk hoor, maar het gaat totaal langs mij heen. Ik zie de kaarsen branden (échte kaarsen!), het hoge beschilderde plafond, de hijskranen met camera’s en de dikke billen van Timmermans op het beeldscherm. Het essay deed vooral verlangen naar het requiem dat ons stond te wachten.
De componist Glanert gaat met deze dodenmis, opgedragen aan Jheronimus Bosch, aan de hand van aartsengel Michaël alle zeven hoofdzonden af. Een zoektocht naar de zonden van Bosch. Ik zit overigens op de gereserveerde plek van Dhr. Hemelrijk (hoe toepasselijk?!). Maar Hemelrijk komt niet opdagen. Kan ik mooi blijven zitten. Terug naar het verhaal: tot slot zal de aartsengel niets zondigs aantreffen. Jheronimus Bosch mag naar het paradijs. De zeven zonden zijn in de compositie knap vertaald. Bij de zonde ‘wellust’ hoor je bijvoorbeeld louter de mannen in het koor zingen. Typisch…
Alles wordt uit de kast gehaald in het Bosch Requiem. Een lyrische orgelsolo verrast me. Geen één orgelpijp blijft ongebruikt. Kippenvel (of komt dat door de kou in de kerk?). En af en toe is er opeens koorzang vanachteren. Ik kijk om en zie: op het balkon voor het orgel staat ook een koor. Het is een hemelse speeltuin voor het oor. Maar wel een speeltuin waarin ik met mijn amateuristische gehoor het overzicht soms kwijt ben.
Desalniettemin: na een betoverend uur druip ik door de miezerende regen weer af naar de werkelijkheid. Met beide benen op de grond.
Het klapconcert #boschrequiem #bijzondermooi #novembermusic #Jheronimus
Een video die is geplaatst door 24classics (@24classics) op 4 Nov 2016 om 1:41 PDT