Klassiek is geen museumstuk

Mayke vertelt over een gesprek dat ze ooit met een vreemde had in de trein: “Ik vertelde dat ik componist ben. Vreemde blik. ‘Wat bedoel je?’ Ik zei dat ik muziek schrijf. ‘Ah, leuk! Dus je schrijft liedjes?’ ‘Mwa, ja, soms. Nieuwe muziek’, zei ik. ‘aaah, nieuwe muziek! Hip Hop?’’ Mayke zucht. Het vak laat zich niet zomaar duiden…

Mayke Nas is eind vorig jaar tot Componist des Vaderlands benoemd. Met die sticker op haar voorhoofd maakt ze zich hard voor de hedendaagse Nederlandse componist. Een ambacht dat onze curator van de ‘Classic Now!’ playlist merkbaar aan het hart gaat. Ze vertelt over ‘haar vakgebiedje’ en haar rol als Componist des Vaderlands.

‘Gek eigenlijk’, begint de componiste, ‘hoeveel aandacht zo’n stempel als componist des vaderlands genereert. Ik ben niet ineens iemand anders hoor.’ Mayke voelde zich namelijk altijd al verantwoordelijk voor haar werk: ‘Als ik iets middelmatigs tot slechts zou componeren, brengt dat schade toe aan mijn vakgebied.’ Volgens Mayke heerst er het beeld dat hedendaagse muziek moeilijk, in zichzelf gekeerd en voor de elite is. Nu ziet ze als Componist des Vaderlands haar kans schoon dat beeld bij te stellen en méér te betekenen voor de Nederlandse componisten.

Hoe dan?
‘Ik ben vooral met nieuwe focus gaan luisteren naar andere Nederlandse componisten. Dat is heel leuk want ik hou van leren! ik ontdek iedere dag wat nieuws en ik ga mijzelf daar deze twee jaar helemaal in verliezen.’ Want: ‘Jullie hebben geen idee wat er allemaal plaatsvindt!’ En dáár wil Mayke nou juist verandering in brengen. Ze biedt de nieuwe muziek een podium. Op de radio bijvoorbeeld. Daar cureerde ze eens de muziekwijzer op Radio 4. Hoewel ze bekent het vaak moeilijk te vinden iets zinnigs over muziek te zeggen: “het wordt snel een beetje ‘bla bla’.” Maar toch… ‘Het is fijn om manieren te vinden om je enthousiasme over te brengen.’ Mayke is ook nog een online agenda aan het ontwikkelen waarop een uitgebreide selectie concerten met nieuwe muziek te vinden is.

Nodig?
‘De Nederlandse componisten worstelen. Afgelopen drie kabinetsperiodes zijn er flinke klappen uitgedeeld. Mijn collega’s vragen zich echt af wat ze moeten doen om nog geld te verdienen.’ Vaak moeten componisten ander werk zoeken om brood op de plank te krijgen. Mayke vindt dat eeuwig zonde: ‘Het kost waan-zin-nig veel tijd om iets goeds te maken. Ik zou willen dat mensen in staat worden gesteld hun hele tijd te kunnen investeren in iets waarin ze goed zijn.’

Volgens Mayke is het belangrijk dat er in de Nederlandse componist wordt geïnvesteerd: ‘Wij hebben hier geweldige talenten rondlopen, die moet je koesteren want voor je het weet is het weg! Poef!’ Echt? ‘Een beetje wel, nou nee, niet helemaal waar. Wij componisten gaan gewoon door.’ Immers: ‘In crisistijd worden de mooiste dingen gemaakt. Zeggen ze.’ Dus in dat opzicht: ‘Hoe moeilijker je het ons maakt, hoe betekenisvoller het voelt.’ Maar niet alle componisten kunnen zich in deze omstandigheden redden en ook daarom zet Mayke zich vooral in voor de levende componist, meer dan voor de bekendheid van bijvoorbeeld Beethoven. ‘Klassieke muziek is niet alleen een museumstuk. Ik wil laten zien wat er nu ontwikkeld wordt.’

Goed nieuws!
Want er gebeurt van alles op het gebied van hedendaagse muziek. ‘Ik word heel blij als ik zie wat er gemaakt wordt.’ Ze refereert naar November Music, het muziekfestival voor hedendaagse muziek in Den Bosch. ‘Het idee dat er maar twintig man is de zaal zitten, is onzin!’ Mayke klinkt strijdkrachtig: ‘Hoe moeilijk je het ons ook maakt, wij blijven mooie dingen maken.’ Met kleine kanttekening: “Je hebt er wel een flinke berg doorzettingsvermogen voor nodig.’

Naast Mayke’s ambassadeurschap voor de hedendaagse componist, zal ze in de rol van Componist des Vaderlands ook nog een aantal composities schrijven. Pfiew, gelukkig maar!