Podcast PAUZE Aflevering: 18
PAUZE is de podcast van het Radio Filharmonisch Orkest, waarin contrabassist Wilmar de Visser en fluitiste Ingrid Geerlings muzikale gasten interviewen.
Deze keer te gast: componist Jan-Peter de Graaff (1992). Jan-Peter schreef het jubileumstuk ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan van het Radio Filharmonisch orkest. Hiermee heeft hij zijn carrière al voor zijn 30e goed op de rit! In deze podcast vertelt hij openhartig over zijn groei, over de hobbels op de weg naar het jubileumconcert en over zijn volgende stap.
Waar het begon
‘De fascinatie voor componeren is begonnen met een keyboard van mijn vader. Daar kon je op 16 verschillende sporen muziek laagjes over elkaar heen zetten. Dat vond ik erg interessant en hiermee maakte ik ook mijn eerste compositie voor het Nederlands Blazers Ensemble. Vervolgens hoorde ik voor het eerst mijn eigen compositie terug die werd uitgevoerd door professionele spelers. Dat was een onbeschrijfelijke ervaring!
De eerste stukken die mij intrigeerde waren de 4e symfonie van Sjostakovitsj en Nachtegaal van Stravinsky. Die klanken had ik nog nooit gehoord uit een orkest. Toen ik dat hoorde dacht ik: wauw, dit wil ik ook!’
Ik zat liever in de pauze met een koptelefoon op. Ook later in de bovenbouw zat ik afgezonderd met een koptelefoon en muziekpapier te schetsen.
Een vol hoofd en keuzes maken
‘Soms blijken de eerste noten die je hebt opgeschreven later niet meer te kloppen. Je moet dan op zoek naar waar dat door komt. Het is een beetje alsof je bezig bent met het maken van een beeldhouwwerk. Eerst denk je: dit wordt ‘een boom’, maar gaandeweg zie je: dat marmer heeft die structuur helemaal niet. En dan zie je: hier komt geen boom uit, maar misschien wel iets dat veel mooier is.
Componeren is dingen weglaten. Wat ik in mijn hoofd heb zitten is een chaos. Een beetje zoals Gruppen van Stockhausen: 3 orkesten tegelijkertijd, die allemaal wat anders aan het spelen zijn. En daaruit moet ik dingen filteren en kiezen wat ik ermee ga doen.’
Als componist heb ik vaak momenten gehad dat ik naar het podium wilde rennen, het stokje uit de hand wilde grissen en het zelf wilde gaan doen!
Een stuk wordt geboren
‘Het is niet gebruikelijk om bij een eerste repetitie te zijn. Muzikanten worden daar vaak zenuwachtig van. Ikzelf ben daar wel graag bij, juist omdat mensen de noten nog aan het ontdekken zijn. Dat ze het kunnen spelen komt later wel. Het fascinerende vind ik de zoektocht naar antwoord op de vraag: wat bedoelt deze componist nou? Het is mooi om erbij te zijn terwijl de muzikanten de muziek leren begrijpen.’
Luister de hele podcast aflevering hier.
Bekijk het Jubileumconcert: